سلطان عبدالمجید دوم ( 1340-1342هـ) سقوط امپراتوری عثمانی
او فرزند سلطان عبدالعزیز، و آخرین خلیفهی عثمانی به شمار میآید؛ در سال 1283هـ در استانبول متولد شد. سلطان عبدالمجید دوم در سال 1340هـ پس از الغای سلطنت، خلیفه گشت، ولی مقام خلیفه در آن هنگام، هیچ گونه قدرت سیاسی نداشت، و رجال سیاسی همه دور مصطفی کمال آتاتورک جمع شده بودند.
عبدالمجید دوم آموزش خود را به شکل خصوصی گذراند، و در دوران سلطنت پسر عمویش (محمد ششم)، در سال 1918م به عنوان ولی عهد برگزیده شده.
وی در سال 1922م به وسیلهی «انجمن ملی ترکیه» در آنکارا برای منصب خلافت انتخاب شد، و در 24 نوامبر همان سال در استانبول مستقر گشت، و سرانجام در سوم مارس 1924م از خلافت خلع شد. سپس عبدالمجید دوم را به همراه خانوادهاش از ترکیه اخراج کردند.
وی پس از خلع از خلافت و سقوط دولت عثمانی، سرانجام در 23 آگست 1944 دار فانی را وداع گفت.
الغای خلافت اسلامی
پس از پیروزیهایی که مصطفی کمال آتاتورک با کمک غرب در عرصهی سیاسی و نظامی به دست آورده بود، انجمن ملی ترکیه وی را به عنوان رئیس شرعی حکومت انتخاب کرد. آنها «عصمت پاشا» را در سال 1340هـ (1921م) به بریتانیا فرستادند، تا با انگلیس در مورد استقلال ترکیه رایزنی کند.
وزیر خارجهی بریطانیا (لورد کیرزون) شروطی را برای این استقلال گذاشت، که عبارتند از:
- الغای خلافت عثمانی.
- قطع هر گونه رابطه با اسلام و جهان اسلام.
- اخراج طرفداران خلافت و هواداران اسلام از این سرزمین.
- برگرفتن قانون مدنی جدید به شیوهی غرب به جای قوانین و دستور عثمانیها که مبتنی بر اسلام است.
پس از امضای این معاهده که معروف به معاهدهی لوزان است، بعضی سعی کردند از سقوط خلافت جلوگیری کنند، ولی آتاتورک که در آن روز شوکت و قدرت سیاسی یافته بود، همهی این موانع را از سر راه برداشت، و در 27 رجب 1341هـ (1923م)، الغای خلافت عثمانی و قیام جمهوری ترکیه را اعلان نمود.
مصطفی کمال که مشهور به آتاتورک بود، پس از الغای خلافت عثمانی، خلیفه عبدالمجید دوم و خانواده اش را از ترکیه بیرون راند؛ سپس به اماکن اسلامی هجوم برده، اوقاف و محاکم شرعی را ملغی ساخت، مدارس دینی را به مدارس مدنی تبدیل نمود، درب بسیاری از مساجد را بست، و مسجد بزرگ ایاصوفیا را به موزه تبدیل کرد و دستور داد تا اذان به زبان ترکی گفته شود، و در نوشتن ترکی حروف لاتینی را جایگزین رسم الخط عربی کرد، و بسیاری اقدامات دیگر که حتی کفار نیز جرأت انجام آن را نداشتند.
با پذیرش شروط معاهدهی لوزان و عملی شدن آن توسط مصطفی کمال آتاتورک دولتهای اروپایی و در راس آنها انگلستان، به استقلال دولت ترکیه معترف شدند، و استانبول و تنگههای استراتژیک را به آنها باز پس دادند.
پس از سقوط خلافت عثمانی، «حسین بن علی» حاکم وقت حجاز سعی کرد، خود را ملقب به خلیفهی مسلمانان کند، ولی انگلیسیها مانع این امر شدند، و او را در قبرص زندانی کردند.
بدینگونه با تمام حسرت و ندامت باید گفت، که دورهی آخرین خلافت مسلمانان پایان یافت، و غرب و صلیبیان به آرزوی دیرینهی خود که الغای خلافت اسلامی باشد، دست یافتند، خلافتی که از دوران رسول الله ـ صلی الله علیه و سلم ـ به مدت چهارده قرن ادامه داشت، و سرزمینهای اسلامی را در قالبی واحد قرار داده بود، اما امروزه ما آن را در صفحات تاریخ مطالعه می کنیم، و از خود آن خبری نیست.
به امید روزی که بار دیگر خلافت مسلمانان بر جهان سایه افکند...
به امید روزی که بار دیگر فاروقها و صلاح الدینها قدس را آزاد سازند...
به امید روزی که صهیونیسم از سرزمین قدس بیرون رانده شود، و فلسطین به آغوش اسلام باز گردد...
به امید روزی که عدل و عدالت همچون دوران عمر بن خطاب وعمر بن عبدالعزیز به جهان باز گردد...
پایان خلافت عثمانی
شناسنامهی سی و هفتمین و آخرین خلیفهی عثمانی
|
نام كامل
|
سلطان عبدالمجيد دوم فرزند عبدالعزيز فرزند محمود دوم فرزند عبدالحمید اول فرزند احمد سوم بن محمد چهارم بن ابراهيم اول بن احمد بن محمد سوم بن مراد سوم بن سليم دوم بن سليمان قانونی بن سليم اول بن بايزيد بن محمد فاتح بن مراد بن محمد بن بايزيد بن مراد بن اورخان بن عثمان بن ارطغرل.
|
ترتیب در خلافت
|
سی و هفتم
|
تاريخ ميلاد
|
1283هـ
|
دوران خلافت
|
(1340-1342هـ/ 1922-1924م)
|
تاريخ وفات
|
1363هـ
|
خلیفهی قبلی
|
سلطان محمد ششم
|
خلیفهی بعدی
|
الغای خلافت اسلامی
|
ترجمه و تحقیق: ابو انس
سايت عصر اسلام
www.IslamAge.com
مصادر و مراجع:
* الدولة العثمانیة- تألیف: دکتر علی محمد صلابی.
* الدولة العثمانية في التاريخ الإسلامي الحديث - تألیف: اسماعيل احمد ياغى
* سایت ويكيبيديا، سایت قصة الإسلام ، الموسوعة الحرة- سایت إسلام أون لاین . نت - سایت المعرفه
* تاريخ الدولة العلية العثمانية - تألیف: محمد فریک بک
* التاريخ الاسلامى، العهد العثمانى ، تألیف محمود شاکر، المکتب الإسلامی، الطبعة الثالثة، 1411هـ/1991م. |