بيعت علی رضی الله عنه با عثمان رضی الله عنه
بسم الله الرحمن الرحیم
هنوز کاملاً از دفن عمر بن الخطاب رضی الله عنه فارغ نشده بودند که اعضای شورا و رجال مجلس اعلای دولت در خانهي ام المؤمنين عائشه رضی الله عنها تشکیل جلسه دادند. گفتهاند: در خانهي فاطمه دختر قيس فهري خواهر ضحاك بن قيس گرد آمدند تا در بزرگترين فضيهاي كه بعد از وفات عمر بن خطاب رضی الله عنه در زندگي مسلمانان پيش آمده بود، تصميمگيري كنند، در آن رایزنی هم آراء خود را ابراز کردند و هم بحثهاي مفصلي بیان شد، در نتيجه به توفيق خداوند به نقطهاي مشترك دست يافتند كه رضايت خداوند به طور خاص و مسلمانان به طور عام در آن بود.[1]
برنامهي شورا زير نظر عبدالرحمن بن عوف رضی الله عنه آغاز شد، تا خليفه را انتخاب كنند، اولين چشم انداز و مظهر شورا را به صورت سازمان يافته عملي كنند و خليفه را برگزينند تا اعمال سخت و طاقت فرساي خلافت و رهبري امور مسلمانان را بر عهده گيرد. عبدالرحمان چنان با آرامش و شكيبایی و با ارادهي استوار و محکم و حسن تدبير و اجراي نيكو عمل كرد كه موفقيتش را در اداي آن امر بسيار مهم و عظيم، تضمين نمود[2] و شورا را با مهارت و آزادي كامل چنان دستهبندي كرد كه واقعاً شايستهي بزرگترين قدرداني است[3].
ذهبی گفت: از افضلترين كارهاي عبدالرحمن در امر شورا اين بود كه اوّل خودش را از خليفه شدن عزل كرد و گفت هر كس از شوراي حل و عقد خلیفهای براي امّت برگزيند، من هم قبول دارم و با اين كارش توانست به كاملترين شكل، امّت را بر بيعت با عثمان رضی الله عنه جمع و متحد گرداند و اگر خودش دوست دار خلافت و حاكميّت ميبود، ميتوانست و اگر براي خودش نميخواست ميتوانست براي پسر عمويش و نزديكترين فرد آن گروه به خود يعني: سعد بن ابي وقاص تلاش كند تا خليفه شود.[4] در نتيجه همه به توافق رسيدند كه با عثمان بن عفان بيعت كنند و بعد از نماز صبح آخرين روز ماه ذي الحجه سال /23 هجري برابر با 6 نوامبر /644 ميلادي بيعت با عثمان صورت گرفت.
به اين صورت كه در آن روز امام جماعت صهيب رومیبود، در حالی که عمامهای پوشیده بود که رسول خدا صلی الله علیه وسلم بر سرش پیچید و عبدالرحمن در حالي آمد که اعضاي شش نفرهي شورا در اطراف منبر جمع شده بودند، عبدالرحمن كساني را فرستاد تا تمام مهاجران، انصار و اميران و فرماندهان لشكر اسلام كه در مدينه بودند، بيايند، از جمله معاويه امير شام، عمير بن سعد امير حمص، عمرو بن عاص امير مصر كه همه ايشان در آن سال آمده بودند تا با عمر مراسم حج را به جاي آورند، بعد از حج نیز همه تا مدينه عمر را همراهي كرده بودند.[5]
در روايت بخاري آمده که بعد از اقامهی نماز صبح، اعضاي شورا در كنار منبر جمع شدند و عبدالرحمن دنبال افراد حاضر در مدينه از مهاجران و انصار و فرماندهان لشكر فرستاد كه به حج آمده بودند، بعد از اين كه همه جمع شدند، عبدالرحمن كلمهي شهادت را خواند و گفت: اي علي من نظر مردم را جويا شدم، هيچ كس را با عثمان برابر نميدانند، به دل خودت چيزي راه مده و خطاب به عثمان گفت: با تو بر سنّت خدا و پیامبر او و سنّت و روش دو خليفهاش بيعت ميكنم، بعد از عبدالرحمن، مهاجران، انصار، فرماندهان لشكر و عموم مسلمانان با عثمان بيعت كردند.[6]
در روايت صاحب التمهيد آمده: علي بن ابي طالب بعد از عبدالرحمن، اوّلين كسي بوده كه با عثمان بيعت كرد.[7]
وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله و اصحابه الی یوم الدین
منبع:کتاب علی ابن ابیطالب رضی الله عنه ، تالیف: محمد علی صلابی
سایت عصر اســـلام
IslamAgae.Com
-----------------------------------------------------------
[1]- عثمان بن عفان، صادق عرجون /62-63.
[2]- عثمان بن عفان، صادق عرجون/70-71.
[3]- مجلهالبحوت الاسلامية، ش/10 ص 255.
[4]- سيراعلام النبلاء، 1/86.
[5]- شهيد الدار /37.
[6]- بخاري كتاب الاحكام/7207.
[7]- التمهيد و البيان /26.
|