|
ابوبكر رضی الله عنه خواهان مغفرت و آمرزش الهي بود
بسم الله الرحمن الرحیم
ابوبكر رضی الله عنه خرجي مسطح بن اثاثه را مي‌داد؛ اما وقتي مسطح رضی الله عنه ناخواسته و همانند برخي از مؤمنان ديگر در فتنه‌ي افك و تهمت شاخ‌داري كه در اثر دسيسه‌ي منافقان، بر ام‌المؤمنين عايشه‌ي صديقه رضي الله عنها بسته شد، سخنان ناشايستي بر زبان آورد و به آن ماجرا دامن زد، ابوبكر رضی الله عنه را بر آن داشت تا سوگند ياد كند كه ديگر به او خرجي ندهد؛ خداوند متعال، اين آيه را فرو فرستاد:
«وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» (نور:22)
يعني: «كساني از شما كه اهل فضيلتند و توان‌گر، نبايد سوگند بخورند كه بذل و بخشش خود را از نزديكان و مستمندان و مهاجران در راه خدا باز مي‌گيرند و بايد عفو و گذشت پيشه نمايند. آيا مگر دوست نداريد كه خداوند، شما را بيامرزد؟ (پس، از لغزش‌هاي ديگران درگذريد و به بذل و بخشش ادامه دهيد تا مورد غفران خداوند واقع شويد.) خداوند، آمرزنده و مهربان است.»
ابوبكر رضی الله عنه پس از نزول اين آيه فرمود: «به خدا سوگند كه من دوست دارم خدا مرا بيامرزد.» و دوباره بذل و بخشش بر مسطح را شروع كرد و سوگند ياد نمود كه هرگز خرجيش را قطع نكند.( بخاري شماره‌ي4750)
ابوبكر رضی الله عنه از اين آيه چنين برداشت كرد كه مسلمان بايد همواره به اخلاق اسلامي آراسته باشد و از لغزش‌ها و خطاهاي ديگران درگذرد تا مورد عفو و آمرزش خداوند قرار گيرد و بر ديگران پرده پوشي نمايد تا به نسبت خير و نيكي به ديگران مشمول لطف و توجه واقع شود. اين آيه، واضح و صريح بيان نمود كه همان‌طور كه دوست داريد، خداوند متعال از گناهانتان درگذر فرمايد، از زيردستانتان درگذريد. درآيه‌ي مذكور به روشني بيان شده كه هر كس بر انجام ندادن عملي سوگند ياد كند و سپس انجام آن را بهتر ببيند، سوگندش را بشكند و كفاره دهد. برخي از علما گفته‌اند: اين آيه از آن جهت كه بندگان خدا را با اين گفتار به تدبر وا مي دارد كه «آيا دوست نداريد، خداوند شما را ببخشد؟»، اميدبخش‌ترين آيه‌ي قرآن مي‌باشد.( تفسر المنير (18/190))
اين آيه، ابوبكر رضی الله عنه را در مقامي قرار مي‌دهد كه پس از رسول‌خدا صلی الله علیه وسلم جاي مي‌گيرد؛ چراكه خداوند متعال در اين آيه صفات شگفت‌آوري از ابوبكر رضی الله عنه بيان مي‌كند كه نشان‌دهنده‌ي شأن برجسته‌ي ابوبكر رضی الله عنه مي‌باشد. امام فخر رازي در تفسيرش، از اين آيه چهارده ويژگي براي ابوبكر رضی الله عنه استنباط نموده كه به پاره‌اي از آن اشاره مي‌كنيم؛ وي مي‌گويد: «خداوند متعال، در اين آيه، به طور مطلق و بدون هيچ قيدي ابوبكر رضی الله عنه را اهل فضيلت مي‌خواند؛ در اين توصيف، فضيلت و برتري بر ديگران نيز مي‌گنجد. به عبارت ديگر ابوبكر رضی الله عنه به طور مطلق شخ صلی الله علیه وسلم فاضلي بود كه با اين آيه برتر از ديگران خوانده شد.» فخر رازي در تفسير همين آيه افزوده است: «از آن‌جا كه خداي متعال، ابوبكر رضی الله عنه را در اين آيه با صيغه ي جمع و ساختاري عمومي و فراگيرنده ستوده است، بنابراين بايسته است كه بگوييم: او، انسان وارسته‌اي بود كه معصيت در او راه نداشت؛ لذا امكان ندارد كسي كه تا اين حد به برازندگي و نيكويي مورد مدح واقع شود، جهنمي باشد.»(تفسير رازي (18/351))
و صلی الله و سلم علی محمد و علی آله و اصحابه الی یوم الدین
سایت عصر اسلام
IslamAge.Com
|
.gif){kind=small}
