اجماع امت در مورد خلافت ابوبكر صديق رضی الله عنه
بسم الله الرحمن الرحیم
اهلسنت بر اين اجماع كردهاند كه ابوبكر رضی الله عنه بيش از همه سزاوار جانشيني رسولخدا صلی الله علیه وسلم بود؛ چراكه فضيلت و پيشينهي وي بر كسي پوشيده نيست و رسول اكرم صلی الله علیه وسلم در دوران حيات خويش، او را بر تمام صحابه مقدم قرار دادند و امام جماعت نمودند؛ صحابه رضی الله عنهم كنه اين قضيه را دريافتند و بر خلافت ابوبكر رضی الله عنه اجماع كردند و هيچ يك از آنان، با خلافت ابوبكر رضی الله عنه مخالفت نورزيد. عقيدهي ما، اين است كه امكان ندارد صحابه رضی الله عنهم بر گمراهي و ضلالتي، به اجماع و اتفاق نظر برسند. همهي صحابه با ابوبكر رضی الله عنه بيعت كردند و همواره از وي اطاعت و حرفشنوي داشتند و هيچ يك از آنان در مورد خلافت ابوبكر رضی الله عنه مخالفت نكرد.
از سعيد بن زيد سوال شد: «كي با ابوبكر رضی الله عنه بيعت شد؟» سعيد پاسخ داد: «همان روزي كه رسولخدا صلی الله علیه وسلم وفات نمودند؛ چراكه صحابه دوست نداشتند، ماندهي آن روز را در حالي سپري كنند كه در جماعت نباشند.»
صحابه رضی الله عنهم و همچنين اهل سنت بر اين اجماع كردهاند كه ابوبكر رضی الله عنه سزاوارترين شخ صلی الله علیه وسلم صحابه براي خلافت بوده است. اينك به برخي از اقوال علما در اين زمينه ميپردازيم:
الف) خطيب بغدادي رحمه الله ميگويد: «مهاجرين و انصار بر خلافت ابوبكر صديق رضی الله عنه اجماع كردند و او را خليفهي رسولخدا صلی الله علیه وسلم ناميدند و هيچ كس ديگري را بدين نام، صدا نزدند؛ گفته شده كه رسولخدا صلی الله علیه وسلم درميان سيهزار مسلمان وفات نمودند؛ تمام اين عده، به ابوبكر رضی الله عنه ، خليفهي رسولخدا ميگفتند و پس از رسول اكرم صلی الله علیه وسلم ابوبكر را به خلافت برگزيدند.( تاريخ بغداد (10/130))
ب) ابوالحسن اشعري رحمه الله ميگويد: «خداوند متعال، مهاجران و انصار و پيشگامان مسلمان را ستوده و در موارد مختلف از آنان تعريف كرده است؛ خداوند متعال، دربارهي كساني كه در زير درخت با رسولخدا صلی الله علیه وسلم بيعت كردند، چنين فرموده است:
« لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا» (فتح:18)
يعني: «به تحقيق كه خداوند، از مؤمنان راضي گشت بدانگاه كه زير درخت با تو بيعت كردند…».
همين كساني كه خداوند آنان را ستوده است، بر خلافت ابوبكر رضی الله عنه اجماع كردند، با او بيعت نمودند و او را خليفهي رسولخدا صلی الله علیه وسلم ناميدند؛ اينها، به فضيلت ابوبكر رضی الله عنه به خوبي آگاه بودند و او را در برخورداري از تمام ويژگيهاي نيك از قبيل علم، تقوا، درستانديشي و راهبري امت، برتر از ديگران ميشناختند.»( الإبانة عن أصول الديانة، ص66)
ج) عبدالملك جويني رحمه الله ميگويد: «خلافت ابوبكر صديق رضی الله عنه به اجماع صحابه تحقق يافت؛ صحابهي كرام رضی الله عنهم تمام تلاششان را در حرفشنوي و اطاعت از خليفهي پيامبر صلی الله علیه وسلم بكار بستند… آنچه در مورد بيعت نكردن علي رضی الله عنه در ابتداي امر گفته شده، دروغي بيش نيست؛ بله، علي رضی الله عنه در سقيفه حضور نداشت و از غم وفات رسول اكرم صلی الله علیه وسلم خلوت گزيده بود؛ اما در حضور ديدگان مردم و درميان جمع زيادي با ابوبكر رضی الله عنه بيعت كرد.»
د) ابوبكر باقلاني رحمه الله در بحث اجماع صحابه بر خلافت ابوبكر صديق رضی الله عنه ميگويد: «مسلمانان، در مورد خلافت ابوبكر رضی الله عنه و اطاعت از وي اجماع كردند و از اين جهت اطاعت از ابوبكر صديق رضی الله عنه بر همگان لازم و واجب شد. باري ابوبكر رضی الله عنه در خلال خطبهاي گفت: «مرا ميتوانيد بركنار كنيد؛ چراكه من، خودم را بهترين شما نميدانم.» علي رضی الله عنه اين گفتهي ابوبكر رضی الله عنه را چنين پاسخ داد: «ما، تو را عزل نميكنيم و اصلاً چنين نميخواهيم؛ چراكه رسولخدا صلی الله علیه وسلم تو را براي دينمان جلو كردند؛ پس ما چگونه به تو در امر دنيايمان راضي نشويم؟» اشارهي علي رضی الله عنه به ماجراي امامت ابوبكر رضی الله عنه بود كه رسولخدا صلی الله علیه وسلم به او دستور دادند با مردم نماز بگزارد. علي رضی الله عنه به امارت و سرپرستي ابوبكر رضی الله عنه در حج اشاره كرد و آن را دليل ديگر شايستگي ابوبكر رضی الله عنه براي خلافت برشمرد: «و تو را بر ما امير فرمود…» ابوبكر صديق رضی الله عنه برترين، مؤمنترين، آگاهترين و داناترين شخ صلی الله علیه وسلم امت بود.»( الإنصاف فيما يجب إعتقاده ولا يجوز الجهل به، ص65)
و صلی الله و سلم علی محمد و علی آله و اصحابه الی یوم الدین
سایت عصر اسلام
IslamAge.Com
|