تاریخ چاپ :

2024 Nov 21

www.islamage.com    

لینک  :  

عـنوان    :       

غسیل ملائکه: حنظله بن ابی عامر

غسیل ملائکه: حنظله بن ابی عامر

بعد از به پایان رسیدن غزوه احد رسول الله صلی الله علیه و سلم برای جویا شدن از حال زخمیان و شهدا به میدان جنگ رفتند. وقتی به آنجا رسیدند، دیدند که از بهترین یارانشان از جمله حمزه بن عبدالمطلب، مصعب بن عمیر، سعد بن ربیع، انس بن نضر و حنظله بن ابی عامر  رضی الله عنهم اجمعین جان خویش را در راه الله از دست داده اند. در این لحظه رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (من روز قیامت برای اینها، گواهی خواهم داد. و دستور داد تا آنها را بدون غسل، با خون‌هایشان، دفن كنند. و همچنین، بر آنها نماز جنازه، گزارده نشود)[1].

 

در میان شهدای احد صحابه ای بود که حنظله بن ابی عامر نام داشت که در کتب سیرت نبوی معروف به "غسیل ملائکه" است، یعنی: مردی که فرشتگان وی را غسل داده اند.

 

در روایات چنین آمده که حنظله رضی الله عنه با جمیله بنت عبدالله بن اُبَی ابن سلول یک روز قبل از غزوه ی احد ازدواج کرد و از رسول الله صلی الله علیه و سلم اجازه گرفت که شب را نزد همسرش بگذارند سپس صبح به همراه ایشان به جنگ برود، پس رسول الله صلی الله علیه و سلم به ایشان اجازه دادند. ولی به خاطر شوقی که به جهاد در راه الله داشت طاقت نیاورد تا جایی که حتی از غسل ‌کردن صرف ‌نظر نمود و به میدان نبرد شتافت و شجاعانه از حریم مقدس اسلام پاسداری نمود تا این که به فیض شهادت در راه الله نائل آمد، و فرشتگان او را غسل دادند.

 

از عبدالله بن زبیر رضی الله عنه روایت شده که فرمود: (شنیدم رسول الله صلی الله علیه و سلم درباره شهادت حنظله بن ابی عامر بعد از اینکه او با ابوسفیان بن حارث روبرو شد و شداد بن اسود شمشیرش را بالا برد و او را به شهادت رساند، فرمودند: همانا یار شما را فرشتگان غسل داده اند. پس از همسرش در این باره پرسیدند، وی گفت: او در حالی که جنب بود صدای منادی را شنید و بلافاصله خارج شد. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: به این خاطر فرشتگان او را غسل دادند)[2].

 

و روایت شده که وقتی صحابه به دنبال پیکر حنظله رضی الله عنه می گشتند وی را در حالی یافتند که از موهایش قطره های آب می چکید در حالی که در نزدیکی وی آبی نبوده و این دلیل بر صدق سخن رسول الله صلی الله علیه و سلم بوده که فرمودند: "همانا یار شما را فرشتگان غسل داده اند".

 

و تغسیل حنظله رضی الله عنه توسط فرشتگان از باب فضل و کرامت است چنان که علما از جمله مناوی رحمه الله به آن اشاره کرده است.

 

حنظله رضی الله عنه مایه افتخار اوس:

از انس رضی الله عنه روایت شده که فرمود: (دو قوم انصار یعنی اوس و خزرج بر یکدیگر فخر می کردند؛ قوم اوس می گفت: در بین ما کسانی بودند که یکی از آنان را فرشتگان غسل دادند؛ یعنی: حنظله بن راهب (حنظله بن ابی عامر) و دیگری با شهادتش عرش رحمن به لرزه در آمد؛ یعنی: سعد بن معاذ و  همچنین بین ما کسی بود که گروه زنبورها از پیکرش مراقبت کردند؛ یعنی: عاصم بن ثابت بن ابی الأفلج و دیگری شهادتش برابر شهادت دو مرد است؛ یعنی: خزیمه بن ثابت. اما قوم خزرج می گفت: در بین ما چهار نفراند که قرآن را در عهد رسول الله صلی الله علیه و سلم جمع کرده اند در حالی که هیچ کس دیگری آن کار را نکرده اند که عبارتند از: زید بن ثابت، ابو زید، ابی بن کعب، و معاذ بن جبل)[3].

 

همان طور که می دانیم شهادت در راه الله عزوجل بالاترین مقام و درجات را دارد. و شهدا از بهترین بندگان الله عزوجل و از نزدیکترین بندگان به پروردگار هستند. آنان قدوه و الگو برای کسی است که دوست دارد جزو این قول الله عزوجل: (و کسی که الله و رسولش را اطاعت کند (روز قيامت) همنشين کسانی خواهد بود که الله بر آنان انعام نموده است، از پيامبران، و صديقان و شهدا و صالحان، و اينان چه نيکو رفيقانی هستند)[4] باشد.

 

 شهدای احد از جمله صحابی جلیل حنظله بن ابی عامر رضی الله مردانی بودند که مربی آنان رسول الله صلی الله علیه و سلم بود. و کسانی بودند که الله سبحانه و تعالی را تصدیق گفتند پس دنیا را فروختند و آخرت را برای خویش خریدند. همان افرادی که الله سبحانه و تعالی درباره آنان می فرماید: (و هرگز کسانی را که در راه الله کشته شده اند؛ مرده مپندار، بلکه زنده اند، نزد پروردگارشان روزی داده می شوند)[5]. و در آیه دیگر می فرماید: (از مؤمنان مردانی هستند که به پيمانی که با الله بسته بودند وفا کردند، بعضی بر سر پيمان خويش جان باختند و بعضی چشم به راهند و هيچ پيمان خود دگرگون نکرده اند)[6].

منبع: islamweb.net

مترجم: ام محمد

 



[1] ـ صحیح بخاری: "أَنَا شَهِيدٌ عَلَى هَؤُلاءِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَأَمَرَ بِدَفْنِهِمْ فِي دِمَائِهِمْ، وَلَمْ يُغَسَّلُوا، وَلَمْ يُصَلَّ عَلَيْهِمْ".

[2] ـ مسترک حاکم و سنن بیهقی و شیخ آلبانی رحمه الله آن را حسن می داند: "سمعتُ رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول عن قتْلِ حنظلة بن أبي عامرٍ بعد أن التقى هو وأبو سفيان بن الحارث حين علاهُ شدّادُ بن الأسودبالسيف فقتله، فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم:إن صاحبكُم تُغَسّله الملائكة، فسألوا صاحبته (زوجته) فقالت: إنه خرج لمّا سمع الهائعة (الصَّوت المفزع وهو منادي الجهاد سمع منادي النبي يدعو للخروج للجهاد) وهو جنبٌ، فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم لذلكغسَّلتْه الملائكة".

[3] ـ مسند البزار: "افتخر الحيّان من الأنصار: الأوس والخزرج، فقالت الأوس: مِنَّا غسيل الملائكة حنظلة بن الراهب (حنظلة بن أبي عامر)، ومنّا من اهتز له عرش الرحمنسعد بن معاذ، ومنا من حمته الدّبر (النحل)عاصم بن ثابت بن أبي الأفلج، ومنا من أجيزت شهادته بشهادة رجلين خزيمة بن ثابت ، وقال الخزرجيون: منا أربعة جمعوا القرآن على عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم لم يجمعه غيرهمزيد بن ثابت، وأبو زيد، وأُبَيّ بن كعب، ومعاذ بن جبل".

[4] ـ نساء: 69:"وَمَنْ يُطِعِ اللهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا".

[5] ـ آل عمران:169: " وَلا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ".

[6] ـ احزاب: 23: "مِنَ المُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا".