تاریخ چاپ :

2024 Nov 23

www.islamage.com    

لینک  :  

عـنوان    :       

ناسزا گفتن به صحابه رضی الله عنهم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

ناسزا گفتن به صحابه رضی الله عنهم

 

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أما بعد:

باید بدانیم که صحابه ی رسول الله صلی الله علیه وسلم با فضیلت ترین انسان های این امت هستند. الله تعالی و رسولش آن ها را مورد ستایش قرار داده اند. کسی که پایبند دین اسلام است باید آنان را دوست داشته و به آنان احترام بگذارد. الله جل و علا می فرماید: {و پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و کسانی که به نيکی از آنها پيروی کردند، الله از آنها خشنود گشت، و آنها نيز از وی خشنود شدند، و برای آنها باغ هايی در بهشت آماده نموده که نهرها از زيرشان جاری است، جاودانه در آن خواهند ماند، اين کاميابی بزرگی است}[1].


و می فرماید: {محمد فرستاده ی الله است، و كسانی كه با او هستند در برابر كافران تند و سرسخت، و نسبت به يكديگر مهربان و دلسوزند. ايشان را در حال ركوع و سجود می بيني. آنان همواره فضل الله را می جويند و رضای او را می ‌طلبند. نشانه ايشان بر اثر سجده در چهره هایشان نمايان است}[2].


رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: "اصحاب مرا دشنام ندهید. زیرا اگر یكی از شما به اندازه ی كوه اُحُد، طلا انفاق كند،  به يك يا نصف پیمانه كه اصحاب من انفاق می‌ كنند، برابری نمی ‌كند"[3].!


و می فرمایند: "بهترین امت من، كسانی هستند كه در عهد و زمان من به سر می‌ برند (صحابه). و بعد، كسانی كه بعد از آنها می ‌آیند (تابعین) و سپس كسانی كه پس از آنها می ‌آیند (تابع تابعین)"[4].


فضایل صحابه رضی الله عنهم در احادیث بسیار زیاد دیگری به صورت خاص و عام ذکر شده است که به طور صریح و واضح به مدح و ثنای آنان می پردازد. و بر هر مسلمانی واجب است صحابه ی رسول الله صلی الله علیه وسلم را دوست بدارد و محبت آنان را در قلبش داشته باشد.


محبت داشتن به صحابه رضی الله عنهم دوست داشتن، ستایش کردنشان، گمان نیک داشتن به آنان، دفاع کردن از آنان و بیزار بودن از کسانی که بغض و کینه ی آنان را دارد، دربر می گیرد.


محبت داشتن نسبت صحابه رضی الله عنهم بر هر مسلمانی واجب و فرض است. و این حب حقیقی شامل:

1.     آنان را در قلبمان دوست داشته باشیم.

2.     زمانی که آنان را به یاد می آوریم مورد ثنا و ستایش قرار دهیم و برایشان طلب رضایت و خوشنودی کنیم.

3.     کارهایی را که انجام داده اند دلالت بر خیر و نیکی دارد و با آن رضایت الله را می طلبیدند.

4.     از آنان دفاع کنیم؛ زیرا محبت و ولایت آنان نیاز به این امر دارد. اگر کسی از آنان بدگویی کند یا در صداقت و عدالت آنان شک داشته باشد بر ما واجب است که از آنان دفاع کرده بدون اینکه به سوی افراط و یا تفریط کشیده شویم.

اما بدگویی و ناسزاگویی به صحابه دارای چند مرتبه است:

1.     گفتن اینکه بیشتر صحابه کافرند و یا اینکه اکثریت آنان فاسق اند؛ این عمل کُفر محسوب می شود. چنین چیزی منکر شدن رضایت و خوشنودی الله و رسولش از آنان می باشد

2.     کسی که آنان را لعنت و توهین کند در کافر بودنش بین علما اختلاف است و قولی که می گوید کافر نمی شود، واجب می داند که باید شلاق خورده و زندانی شود تا زمانی که بمیرد، و یا از آنچه که گفته باز گردد.

3.     بدگویی از آنان به طوری که دینشان را زیر سؤال نمی برد. مثل گفتن: نادان، بخیل؛ توصیف کردن آنان به چنین چیزی باعث کفر شخص نمی شود اما باید مورد نکوهش و تنبیه قرار گیرد تا از آنچه گفته بازگردد.


از امام احمد رحمه الله پرسیده شد: اگر کسی به ابوبکر، عمر و عایشه رضی الله عنهم ناسزا بگوید حکمش چیست؟ فرمود: او را بر اسلام نمی بینم[5].


همچنین اگر کسی ناسزاگویی به صحابه را حلال بداند، کافر می شود.

ابن تیمه رحمه الله می فرماید: کسانی که می گویند صحابه پس از رحلت رسول الله صلی الله علیه وسلم کافر شدند به جز عده ای اندکی یا اینکه اکثریت آنان را فاسق می دانند هیچ شکی نیست که چنین کسانی کافرند. زیرا آنان نص قرآنی را که رضایت و خوشنودی الله تعالی از صحابه را می رساند تکذیب کرده اند. و چه کسی در مورد کفر چنین اشخاصی می تواند شک کند؟![6].

قاضی عیاض رحمه الله از امام مالک رحمه الله نقل می نماید که ایشان فرمود: کسی که به عایشه رضی الله عنها ناسزا بگوید کشته می شود. پرسیدند چرا؟ فرمود: زیرا تهمت زدن به وی مخالفت کردن با قرآن است[7].

 

نویسنده: ام احمد

 



[1] {وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًاۚذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ} توبه:100

[2] {مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّـهِۚوَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْۖتَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّـهِ وَرِضْوَانًاۖسِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ} فتح:29

[3] "لا تَسُبُّوا أَصْحَابِي، فَلَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ أَنْفَقَ مِثْلَ أُحُدٍ ذَهَبًا مَا بَلَغَ مُدَّ أَحَدِهِمْ وَلا نَصِيفَهُ" روایت بخاری و مسلم.

[4] "خَيْرُ أمتي قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ" روایت بخاری و مسلم.

[5] کتاب "السنه"، خلال رحمه الله.

[6] کتاب "الصارم المسلول" ابن تیمه رحمه الله.

[7] کتاب "الشفا" قاضی عیاض رحمه الله.