تاریخ چاپ :

2024 Oct 14

www.islamage.com    

لینک  :  

عـنوان    :       

موضع حسن بن علی رضی الله عنه

موضع حسن بن علی رضی الله عنه

 

حسن بن علی رضی الله عنه فرزند دختر رسول الله صلی الله علیه وسلم بود. او یکی از علمای صحابه و بردبارترین و خوش اخلاق‌ترین و یکی از صاحب نظران و سید و سرور مسلمانان بود[1].

او حبیب رسول الله صلی الله علیه وسلم بود، از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم به حسن رضی الله عنه فرمودند: «اللَّهُمَّ إِنِّي أُحِبُّهُ فَأَحِبَّهُ، وَأَحِبب مَنْ يُحِبُّهُ»[2] «پروردگارا من او را دوست دارم، پس او را دوست بدار و هرکس که او را دوست می‌دارد، دوست بدار».

و ابوبکر رضی الله عنه می‌گوید: دیدم که رسول الله صلی الله علیه وسلم بر منبر بوده و حسن بن علی رضی الله عنه کنار ایشان می‌باشد و رسول الله صلی الله علیه وسلم یک بار به مردم نگاه می‌کند و بار دیگر به حسن و می‌گوید: «إِنَّ ابْنِي هَذَا سَيِّدٌ، وَلَعَلَّ اللَّهَ أَنْ يُصْلِحَ بِهِ بَيْنَ فِئَتَيْنِ مِنَ الْمُسْلِمِينَ عَظِيمَتَيْنِ» این فرزند من سید است و باشد که الله متعال به وسیله‌ی او میان دو گروه بزرگ از مسلمانان صلح برقرار سازد.[3]

و این خبر محقق گردید؛ وقتی که علی بن ابی‌طالب رضی الله عنه شهید شد و مردم با حسن بن علی رضی الله عنه بیعت کردند، درحالی‌که گردان‌های حسن بن علی رضی الله عنه همچون کوه‌ها بودند - چنان‌که بخاری در صحیحش ذکر می‌کند[4] - اما حسن خواست خون مسلمانان را حفظ نموده و آنان را بر یک امام جمع نموده و ایشان را یکپارچه و متحد کند، پس در امر حکومت به نفع معاویه بن ابوسفیان، کاتب وحی رب العالمین[5] تنازل نمود. الله از همه‌ی اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم راضی باشد.

این موضع حسن بن علی رضی الله عنه از بزرگ‌ترین مواضع حکمت و از بارزترین ادله‌ی روشن بر زهد و پارسایی حسن رضی الله عنه نسبت به دنیای فانی و رغبت وی به آخرت باقی و حفظ خون امت رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌باشد، براستی خلافت و پادشاهی را ترک گفته و رها نمود اما نه به خاطر اندک بودن افراد و ذلت و خواری و نه به خاطر هیچ علتی، بلکه به خاطر رغبت و تمایل وی به پاداش پروردگار؛ و چون حفظ خون مسلمانان را در این امر دید، امر دین و مصلحت امت را رعایت نمود.[6]

و سالی که حسن بن علی رضی الله عنه به نفع معاویه رضی الله عنه از امر حکومت تنازل کرد، سال جماعت (یکپارچگی و همبستگی) نامیده شد، زیرا در این سال همه‌ی مسلمانان در مورد معاویه رضی الله عنه متحد شدند.[7]

 مقصود آن است که موضع حسن بن علی رضی الله عنه، موضعی حکیمانه و بزرگ و استوار بود، زیرا با این موضع‌گیری خون و مال و شرف و بزرگی امت رسول الله صلی الله علیه وسلم را حفظ نمود، که الله متعال از او راضی باد و او را راضی نموده و از سوی امت رسول الله صلی الله علیه وسلم بهترین پاداش‌ها را به وی ارزانی دارد.

منبع: برگرفته از کتاب اصول و مبانی دعوت در سیرت اصحاب احمد صلی الله علیه وسلم. مؤلف: د. سعید بن علی بن وهف قحطانی. مترجم: امین پور صادقی.

 



[1]- نگا: البدایة والنهایة، ابن کثیر (8/16).

[2]- بخاری و شرح آن الفتح، کتاب البیوع، باب ما ذکر فی الأسواق (4/339)، (ش: 2122)؛ و مسلم، کتاب فضائل الصحابة - باب فضائل الحسن والحسین (4/1882)، (ش: 2421).

[3]- بخاری و شرح آن الفتح، کتاب الصلح، باب قول النبي ج للحسن بن علی: إن ابني هذا سید (5/307)، (ش: 2704)؛ (6/628)، (7/94)، (13/61)؛ و لفظ این روایت از کتاب الصلح ذکر شده است.

[4]- بخاری و شرح آن الفتح، کتاب الصلح، باب قول النبي صلی الله علیه و سلم للحسن: إن ابن هذا سید (5/306)، (ش: 2704).

[5]- نگا: البدایة والنهایة، ابن کثیر (8/20)؛ وتاریخ الخلفاء، سیوطی، ص194.

[6]- نگا: فتح الباری شرح صحیح البخاری (13/66).

[7]- نگا: البدایة والنهایة (8/16).