2024 Oct 18

www.islamage.com    

عـنوان    :       

رسول خدا  -صلى الله علیه وسلم- در آغاز سنین جوانی کسب و کار مشخصی نداشتند. در عین حال، روایات تاریخی متعددی حاکی از آن‌اند که ایشان در دوران اقامت نزد بنی‌سعد گوسفندچرانی می‌کرده‌اند[1]؛ در مکه نیز برای اهل مکه در برابر چند قیراط گوسفندانشان را می‌چرانیده‌اند[2]؛ و ظاهراً در سنین جوانی از چوپان دست کشیده و به بازرگانی پرداخته‌اند؛ چنانکه بنا به روایتی، با سائب بن ابی سائبه مخزومی به کار بازرگانی می‌پرداخته‌اند، و شریک خوبی برای وی بوده‌اند، و در مقام شراکت نه کوتاه می‌آمدند و نه جدال و ستیز می‌کردند. روز فتح مکه نیز وقتی سائب به نزد آنحضرت آمد، به او خوشامد گفتند و فرمودند: «مرحباً بأخی و شریکی» خوش آمدی ای برادر و شریک من! [3]

در سن بیست و پنج سالگی به قصد تجارت با سرمایهٔ خدیجه -رضی الله عنها- عازم سفر شام شدند. ابن اسحاق گوید: خدیجه بنت خویلد بانویی بازرگان و شریف و ثروتمند بود، و مردان را اجیر میگردانید تا با سرمایهٔ او تجارت کنند، و بر مبنای مضاربه دستمزدی برای آنان قرار می‌داد. قریش نیز نوعاً بازرگان پیشه بودند.

وقتی صیت شهرت رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- دایر بر راستگویی و امانتداری و مکارم اخلاق آن حضرت به گوش وی رسید، نزد ایشان فرستاد و به ایشان پیشنهاد کرد که با بخشی از سرمایهٔ وی، به اتفاق غلام وی، میسره، به سفر تجارتی شام بروند، و قول داد که بیش از آنچه به دیگر بازرگانان دستمزد میداده است به ایشان خواهد داد. رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- نیز پذیرفتند، و با آن دستمایه‌ای که در اختیارشان گذاشت به تجارت رفتند. میسره، غلام خدیجه خاتون، نیز در این سفر ایشان را همراهی می‌کرد؛ تا به شام رسیدند [4].

وقتی حضرت محمد -صلى الله علیه وسلم- به مکه بازگشتند، آثار امانتداری و برکت آنچنان در اموال خدیجه -رضی الله عنها- مشهود بود که پیش از آن سابقه نداشت. غلام وی، میسره، نیز راجع به آن حضرت هر آنچه در طی سفر مشاهده کرده بود، باز گفت، و خوی خوش و رفتار برازنده و اندیشهٔ کارآمد و گفتار صادقانه و کردار امانتدارانهٔ ایشان را برای خدیجه خاتون گزارش کرد.

پیش از آن، بزرگان و سران مکه سخت به وصلت با ازدواج با او اشتیاق می‌ورزیدند، و او همهٔ خواستگاران را یکی پس از دیگری رد می‌کرد. اما اینک گمشدهٔ خود را که سالیان متمادی در جستجوی آن بود، یافته بود. راز درون خویش را با دوست صمیمی‌اش نفیسهٔ بنت منبّه در میان گذاشت.

بانو نفیسه به نزد رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- شتافت و سر صحبت را با ایشان باز کرد و به آن حضرت پیشنهاد کرد که با خدیجه خاتون ازدواج کنند. ایشان رضایت دادند، و در این ارتباط با عموهایشان صحبت کردند. آنان نیز به نزد عموی خدیجه خاتون رفتند و خدیجه خاتون را برای ایشان خواستگاری کردند، و به این ترتیب، ازدواج خدیجهٔ [طاهره] [5] با محمد امین صورت پذیرفت.

در مراسم عقد ازدواج ایشان بنی‌هاشم و سران مضر حضور داشتند. ازدواج آن حضرت با خدیجه خاتون دو ماه پس از باز گشت ایشان از سفر تجارتی شام انجام گرفت [6]. رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- مهریهٔ حضرت خدیجه -رضی الله عنها- را بیست ماده شتر جوان قرار دادند.

سن حضرت خدیجه -رضی الله عنها- در هنگام ازدواج [بنا بر مشهور] چهل سال بود، و در آن اوان، وی از حیث اصل و نسب و دارایی و ثروت و بینش و خرد برترین زن خاندان خویش بود. حضرت خدیجه -رضی الله عنها- نخستین زنی بود که حضرت رسول‌اکرم -صلى الله علیه وسلم- به همسری خویش درآوردند، و تا هنگام وفات ایشان همسر دیگری اختیار نکردند.

همهٔ فرزندان آن حضرت، بجز ابراهیم، از حضرت خدیجه -رضی الله عنها-‌ اند.

فرزندان خدیجه خاتون به ترتیب عبارتند از: قاسم که کنیه رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- ابوالقاسم به حساب اوست؛ زینب؛ رقیه؛ ام‌کلثوم؛ فاطمه؛ عبدالله که گاه طیب و گاه طاهر لقب می‌گرفته است.

فرزندان پسر ایشان همگی در خردسالی درگذشتند؛ اما دختران، همگی دوران اسلام را درک کردند و اسلام آوردند و مهاجرت کردند؛ هرچند آنان نیز همه در طول حیات پیامبراکرم -صلى الله علیه وسلم- از دنیا رفتند؛ بجز فاطمه -رضی الله عنه- که پس از آنحضرت شش ماه درنگ کرد و آنگاه به ایشان پیوست [7].

عصر اسلام

IslamAge.com

[1]- سیرهٔ ابن‌هشام، ج 1، ص 166.

[2]- صحیح البخاری، کتاب الاجارات، باب رعی الغنم علی قراریط، ح 2262؛ کلمه متن «قراریط» جمع «قیراط»- در اصل أقراط- است که یک بیستم دینار بوده است (ابن اثیر)-م.

[3]- سنن ابی داود، ج 2، ص 611؛ سنن ابن ماجه، ج 2، ص 768، ح 2287؛ مسند احمد، ج 3، ص 425.

[4]- سیرهٔ ابن‌هشام، ج 1، ص 187-188.

[5]- «طاهرة» لقبی است که در عهد جاهلیت، حضرت خدیجه-رضی الله عنها- با آن شهرت یافته بودند، و تقارن آن با لقب «امین» که در عهد جاهلیت، حضرت محمد -صلى الله علیه وسلم-  با آن شهرت داشته‌اند، بسی جالب توجه است- م.

[6]- مسعودی عزیمت آنحضرت را به سفر تجارتی شام، 4 سال و 9 ماه و 6 روز پس از نبرد فجار ثبت کرده، و تاریخ ازدواج ایشان را باخدیجه -رضی الله عنها- 2 ماه و 24 روز پس از عزیمت به شام تعیین کرده است؛ نک: مروج الذهب، ج 2، ص 278.

[7]- سیرهٔ ابن‌هشام، ج 1، ص 189-191؛ فتح‌الباری، ج 7، ص 105؛ تلقیح فهوم اهل الاثر، ص 7.