2024 Nov 21

www.islamage.com    

عـنوان    :       

وفات سلطان بزرگ محمود غزنوی

یکی از بزرگترین فرمانروایان اسلام- و به قولی بزرگترین سلطان مسلمان- و یکی از بزرگمردان تاریخ اسلام، ‌پادشاه بزرگ و مجاهد غازی، فاتح سرزمین هند، یمن الدوله ابوالقاسم محمود بن سبکتکین غزنوی می باشد. او سلطان غزنه، در افغانستان کنونی و خراسان و بیشتر فلات ایران بوده است. وسعت فتوحات او را با گسترش فتوحات اسلام در عصر طلایی عمر رضی الله عنه مقایسه کرده اند. محمود غزنوی اسلام را به مناطقی برد که قبل از آن هیچ مسلمانی به آنجا پا نگذاشته بود. دستاوردها و خدمات وی به اسلام و مسلمین آنقدر گسترده و ارزشمند است که او را بر فراز قله ای مرتفع در آسمان قهرمانان و بزرگمردان قرار می دهد. از مهمترین خدمات وی می توان موارد زیر را برشمرد: از بین بردن دولت آل بویه – بویهیان- که حکومتی پلید و رافضی مسلک بود و در مرکز و غرب ایران حکومت می کرد. پایتخت آنها در آن هنگام شهر اصفهان بود. آل بویه از عوامل ایجاد تفرقه و تضعیف در میان امت اسلامی بودند و حتی بعضی از رهبران آل بویه تصمیم داشتند بار دیگر ایران را به دوره پیش از اسلام به عصر ساسانی برگردانند. و از میان برداشتن دولت سامانیان که ضعف و فساد به ارکان آن راه یافته بود و خود به مانعی بزرگ بر سر راه اتحاد مسلمانان منطقه در برابر دشمان هندی و ترکان غیر مسلمان تبدیل شده بودند.

سلطان محمود، قبایل غوری که در کوهستان های میان هرات و بامیان در مرکز افغانستان می زیستند را مطیع کرده و اسلام را میان آنها رواج داد. اسلام آوردن غوریان،‌ پیروزی بزرگی برای اسلام محسوب می شد زیرا ایشان جنگ جویانی قدرتمند بودند و بارها اسلام را یاری کردند و بعد از انحطاط و زوال غزنویان، پرچم جهاد را به دست گرفتند.

از دیگر اقدامات سلطان محمود مبارزه با عقاید باطل و فرقه های گمراه بویژه اسماعیلیان فاطمی و قرمطیان و جهمیان بود. محمود، داعی بزرگ فاطمیان، قاهرتی، را کشت و قاطر او را به قاضی القضاه شافعیان، ابوعبدالله هروی هدیه داد. او گروه های قرمطی که در شمال هند پراکنده بودند را تعقیب و از بین برد .و رئیس قرمطیان بنام «ابوالفتوح داود» را دستگیر و اعدام کرد. و چنان شد که در مملکت محمود مجالی برای فرقه های منحرف و مبتدع- که از عقیده اهل سنت و جماعت خارج بودند- باقی نماند. وی با خلیفه عباسی مکاتبه داشت و به وی ارادت داشت و فرمانش می برد.

اما بزرگترین برگ کارنامه سلطان محمود، ‌فتوحات گسترده وی در سرزمین هند بخصوص در شمال هند بود. با پیروزی درخشان محمود بر پادشاه هند «گوپال» در سال ۳۹۲ هقـ فتوحات هند آغاز شد و پیوسته تا سال ۴۱۵ هـ ادامه داشت. سلطان محمود هر سال دو سفر جنگی به هند داشت: غزای تابستانه و غزای زمستانه، در این مدت وی توانست که تمام شمال هند را فتح کند و مولتان و کشمیر را زیر پرچم اسلام آورد. سلطان محمود، معبد سومنات که بزرگترین معابد هندوها بود را ویران کرد و غنایم فراوانی بدست آورد. آثار و میراثی که از محمود در هند باقی مانده، اصالت و ماهیت جهادی حملات سلطان محمود را نشان می دهد. محمود در این سالها توانست سند و پنجاب و حوزه رود گنگ تا حدود بنگال را تصرف نماید. مسلمانان از زمان صحابه تا آن وقت، شاهد چنین فتوحات درخشانی برای اسلام نبوده بودند. آنچه درباره اخلاق و ویژگی های سلطان محمود باید گفت این است که وی بسیار متدین و پاکدامن بود. از گناهان و گنهکاران دوری می جست. هیچ کس را یارای آن نبود که علانیه به فسق و فجور بپردازد. صالحان و علماء و اهل حدیث را دوست می داشت و از متکلمین بویژه معتزله و اشاعره دوری می کرد. عدالت و نیکوکاری را دوست داشت. و سرانجام پس از عمری تلاش برای اسلام در سپیده دم ۲۳ ربیع الآخر سال ۴۲۱ هقـ در گذشت.

برگرفته از: سیر اعلام النبلا، وفیات الاعیان، الکامل فی التاریخ، البدایه و النهایه، المنتظم، اطلس تاریخ اسلام،‌ابطال سقطوا من الذاکره

https://ahlesonnat.com