2024 Jul 27

www.islamage.com    

عـنوان    :       

او ابراهیم بن ولید بن عبدالملک بن حکم برادر یزید بن ولید است، لقبش ابواسحاق القرشی بود و نام مادرش، أمة بربریه بوده است. او فردی سفید چهره، زیبا رو، دارای قامتی بلند، و متمایل به چاقی بود.

يزيد بن وليد قبل از وفاتش دستور داد كه براى برادرش ابراهيم بن وليد، بيعت ولايت عهدی گرفته شود و بعد از ابراهیم  نیز عبد العزيز بن حجاج بن عبد الملك جانشين باشد.

علت تعيين وليعهد اين بود كه يزيد در سال صد و بيست و شش هجری بيمار شد به او پیشنهاد شد که آن دو تن را برای جانشينى خود تعیين كند؛ و گفته شده که قـدَريها بر يزيد اصرار كردند تا دستور دهد که فقط براى آن دو شخص بيعت بگيرند.

دوران حکومتی ابراهیم بن ولید استقرار مستحکمی پیدا نکرد، و او نتوانست زمام حکومت را به طور کامل به دست بگیرد، و مردم نیز با او برخورد متفاوت داشتند، امام طبری رحمه الله  در باره رفتار مردم با او می گوید: مردم يک جمعه سلام خلافت به او گفتند و يک جمعه ديگر سلام امارت و يک جمعه به او سلام نمي كردند، نه به خلافت و نه به امارت، كارش بدين گونه بود تا مروان بن محمد آمد و او را از خلافت خلع كرد.

روایت شده که اهل حمص اولین کسانی بودند که بیعت با او را شکستند، ابراهیم برای گرفتن بیعت از اهل حمص، پسر عمویش عبدالعزیز بن حجاج بن عبدالملک را فرستاد تا به زور از آنها بیعت بگیرد، ولی آنها مقابله کردند، سپس مروان بن محمد وقتی که فهمید که اهل حمص در مقابل بیعت با ابراهیم  مقاومت کرده اند، به آنجا رفت، و اهل حمص  با او بیعت کردند.

اهل حمص بعد از بیعت با مروان، همراه او به سوی دمشق حرکت کردند، و در اثنای راه با لشکر ابراهیم بن ولید، که به فرماندهی سلیمان بن هشام بود برخورد کردند، دو لشکر به جان هم افتادند و در محلی به نام عین الحر(بین دمشق و بعلبک) با یکدیگر جنگیدند، که در نهایت لشکر سلیمان شکست خورده، وتعداد زیادی از آنها کشته و اسیر شدند.

سلیمان بعد از شکست در عین الحر، راهی دمشق شد، و نزد ابراهیم بن ولید و عبدالعزیز بن حجاج رفت، آنها در آنجا تصمیم گرفتند تا حکم و عثمان دو فرزند ولید بن یزید را قبل از رسیدن مروان به دمشق، به قتل برسانند، برای اینکه مروان برای آن دو نفر(حکم و عثمان) تعهد و وعده خلافت داده بود؛ پس هر دوی آنها را به قتل رساندند.

ابراهیم بن ولید و یارانش پس از قتل فرزندان ولید از دمشق فرار کردند، و در این هنگام مروان بن محمد به دمشق رسید، و بدون هیچ مقاومتی آن را در قبضه خود گرفت.

این واقعه در ربیع الآخر سال 127 هجری رخ داد، و از زمان به خلافت رسیدن ابراهیم تا روز فرار او از دمشق، بیشتر از چهار ماه به طول نیانجامید.

با فرار ابراهیم بن ولید، مروان خلافت را از او خلع کرده، و امور حکومت را به دست گرفت، ولی در زمان او هیچ آرام و قراری برای دولت اموی باقی نمانده بود، شورشها و نآرامی ها در حد زیادی گسترش پیدا کرده بود، و قدرت و شوکت دولت اموی در حال ضعف و فروپاشی به سر می برد.

سرانجام ابراهیم بن ولید بعد از خلع شدنش از خلافت، در سال 132 هجری وفات نمود و در بعضی از روایات آمده است، که بدست مروان کشته شده است. بر مهر انگشترش نوشته بود: " توکلت علی الحي القیوم".

پایان خلافت ابراهیم بن ولید بن عبدالملک

ترجمه و تحقیق: أبو أنس

سايت عصر اسلام

www.IslamAge.com

مراجع و مصادر:

1- الدولة الأموية_ تألیف دکتر علی محمد صلابی .        

2- سير أعلام النبلاء - تأليف : الذهبي  - تحقيق  شعيب الأرناؤوط .

3- سایت ويكيبيديا، الموسوعة الحرة

4- البدایة و النهایة - لابن کثیر

5- التاریخ الإسلامي - العهد الأموي-  تأليف محمود شاكر

6- الکامل فی التاریخ- لابن الأثیر.

7- تاريخ ابن خلدون.

8- تاریخ الخلفاء، للسیوطی.

9- أواخر خلفاء بنی أمیة ، تألیف محمود شاکر.