2024 Nov 21

www.islamage.com    

عـنوان    :       

قسمت سیزدهم: اتفاقات سال دهم هجری

 (176) وفات ابراهیم پسر  رسول الله صلی الله علیه و سلم:

1-             در ربیع الأول سال 10 هجری ابراهیم پسر رسول الله صلی الله علیه و سلم در حالی که یک سال و چهار ماه داشت از دنیا رفت. رسول الله صلی الله علیه و سلم بر او وارد شدند در حالیکه چشمانشان اشک آلود بود. 

2-             رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: "همانا ابراهیم پسر من است و همانا او در سن شیرخوارگی وفات یافت، و او در بهشت دو دایه دارد که مدت شیرخوارگی‌اش را کامل کنند". (روایت مسلم)

3-             ابراهیم در قبرستان بقیع دفن شد. و روز وفات او کسوف رخ داد. مردم گفتند: به خاطر وفات ابراهیم کسوف رخ داده است.

4-             رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: "همانا خورشید و ماه دو نشانه از نشانه‌های الله هستند، برای مرگ یا زندگی کسی گرفته نمی‌شوند. هر وقت کسوف و خسوف را دیدید دعا کنید و نماز بخوانید، تا اینکه به پایان برسد". (متفق علیه)

(177) حجة الوداع

5-             در ذی القعده‌ی سال 10 هجری بین مردم ندا داده شد که رسول الله صلی الله علیه و سلم امسال قصد حج دارند.

6-             مردم بسیاری به مدینه آمدند و همگی می‌خواستند به رسول الله صلی الله علیه و سلم اقتدا کنند. جابر رضی الله عنه می‌گوید: کسی باقی نماند که توانایی داشته باشد و نیامده باشد.

7-              این حج به حجة الوداع نامگذاری شد زیرا رسول الله صلی الله علیه و سلم در آن با مردم خداحافظی کردند و بعد از آن دیگر حج نرفتند.

8-             در این حج مبارک بیش از 100 هزار نفر رسول الله صلی الله علیه و سلم را همراهی می‌کردند و رسول الله صلی الله علیه و سلم با همه زنانشان رضی الله عنهن که 9 زن بودند خارج شدند.

9-             رسول الله صلی الله علیه و سلم به میقات ذی الحُلَیْفَه رفت. و غسل احرام نمودند، سپس عایشه رضی الله عنها ایشان را خوشبو کردند و عطر بر بدنشان مالیدند، سپس احرامشان را پوشیدند. پدر و مادرم فدای ایشان باد.

10-         در میقات ذی الحلیفه اسماء بنت عُمَیس همسر ابوبکر صدیق رضی الله عنها فرزندش محمد را به دنیا آورد، و رسول الله صلی الله علیه و سلم به او دستور دادند که غسل کند و شرمگاهش را با پارچه‌ای سخت ببندد و احرام بپوشد.

11-         سپس رسول الله صلی الله علیه و سلم لبیک گفتند و مردم نیز با ایشان لبیک گفتند. جبریل نزد رسول الله صلی الله علیه و سلم آمد، و به ایشان دستور داد که به یارانشان بگویند که با صدای بلند لبیک بگویند.

12-         رسول الله صلی الله علیه و سلم حج قِران انجام داد، وقتی به منطقه‌ی سَرِف رسیدند عایشه رضی الله عنها حائض شد. رسول الله صلی الله علیه و سلم به او دستور دادند همه‌ی اعمال حج را به جز طواف به جا آورد.

13-         رسول الله صلی الله علیه و سلم روز یکشنبه 4 ذی القعده سال 10 هجری به مکه رسیدند و قبل از ظهر آن روز وارد مسجد الحرام شدند.

14-         و از درِ عبد مَناف وارد شدند که درِ بنی شَیْبَه بود، و امروزه به باب السلام معروف است سپس عمره را به جا آورد.

15-         وقتی رسول الله صلی الله علیه و سلم عمره شان را تمام کردند در اَبْطَح در شرق مکه فرود آمدند، و روز 8 ذی الحجه یعنی روز ترویه رسول الله صلی الله علیه و سلم به سوی منی حرکت کردند. 

16-         رسول الله صلی الله علیه و سلم در روز پنج شنبه 8 ذی الحجه نماز ظهر وعصر، و مغرب و عشا و نماز صبح روز 9 ذی الحجه را در منی خواندند.

17-         با طلوع خورشید روز جمعه 9 ذی الحجه، رسول الله صلی الله علیه و سلم به سوی عرفه حرکت نمودند، وهمچنان مسیرشان را ادامه دادند تا اینکه به دره‌ای از سرزمین عُرَنة رسید.

18-         در سرزمین عُرَنة رسول الله صلی الله علیه و سلم خطبه‌ی معروف ومشهور عرفه را خواندند، در حالی که سوار بر شترشان قَصْواء بودند.

19-         رسول الله صلی الله علیه و سلم در عرفه خطبه‌ی عظیم و جامعی را ایراد نمودند که در آنان پایه‌های اسلام را بیان، و پایه‌های شرک و جاهلیت را نابود کردند.

20-         وقتی رسول الله صلی الله علیه و سلم از خطبه شان در عرفه فارغ گشتند، نماز ظهر و عصر را قصر و جمع نمودند، و بین این دو نماز، نماز دیگری نخواندند.

21-         آنگاه رسول الله صلی الله علیه و سلم بر شترشان قصواء سوار شدند تا اینکه به موقف رسیدند، در آنجا رو به قبله کردند، و همچنان ایستاده به دعا و تضرع مشغول شدند تا اینکه خورشید غروب کرد.

22-         رسول الله صلی الله علیه و سلم به مردم گفتند که برترین دعاها، دعای روز عرفه است. وقتی ایشان در عرفه بودند این فرموده‌ی الله عزوجل بر ایشان نازل شد: ﴿ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ﴾ [المائدة: 3] یعنی: «امروز دینتان را بر شما کامل کردم، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را به عنوان دین برای شما پسندیدم».

23-         وقتی خورشید به طور کامل غروب کرد رسول الله صلی الله علیه و سلم از عرفه به سوی مزدلفه حرکت کردند.

24-         رسول الله صلی الله علیه و سلم مغرب و عشاء را قصر خواندند، سپس تا هنگام نماز صبح خوابیدند. آنگاه برای ادای نماز صبح برخاستند و نماز صبح را خواندند. آن روز، روز عید قربان و روز حج اکبر بود.

25-         در آن روز، رسول الله صلی الله علیه و سلم بر شترشان قصواء سوار شدند، و رو به قبله نمودند و به درگاه الله دعا کردند، و الله أکبر و لا إله إلا الله می‌گفتند، و او را به یگانگی یاد می‌کردند، تا اینکه هوا کاملًا روشن شد.

26-         رسول الله صلی الله علیه و سلم صبح روز عید به ابن عباس دستور داد که مقداری سنگریزه برایشان جمع کند. او نیز 7 سنگريزه را برای ایشان جمع نمود.

27-          سپس رسول الله صلی الله علیه و سلم قبل از طلوع خورشید از مشعر الحرام حرکت کردند؛ بر خلاف مشرکین که تا طلوع خورشید از آنجا بیرون نمی‌رفتند.

28-          در وقت نمیروز رسول الله صلی الله علیه و سلم به جمره‌ی عقبه کبری که رسیدند، در پایین دره ایستادند، و در حالیکه سوار بر شترشان بودند کعبه را سمت چپ و منی را سمت راست و رویشان را به سوی جمره نمودند.

29-         رسول الله صلی الله علیه و سلم از پایین دره 7 سنگ را پرتاب کردند، و با هر سنگی تکبیر می‌گفتند: و می‌فرمودند: " مناسک حجتان را از من یاد بگیرید".

30-         بعد از آن رسول الله صلی الله علیه و سلم به محل ذبح در منی رفتند و با دست مبارکشان 63 شتر را ذبح نمودند، و شتران از هر سو برای ذبح شدن به طرف ایشان می‌آمدند به طوریکه ایشان نمی‌دانستند با کدامیک شروع کنند.

31-         وقتی رسول الله صلی الله علیه و سلم از ذبح شتران فارغ گشتند به مَعْمَر بن عبد الله العَدَویس که آرایشگر بود دستور دادند تا سر مبارکشان را بتراشد.

32-         انس رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه و سلم را دیدم که آرایشگر سرشان را می‌تراشید و یارانشان دور ایشان حلقه زده بودند، هر مویی از رسول الله صلی الله علیه و سلم جدا می‌شد یکی از صحابه آن را بر می‌داشت. (روایت مسلم) 

33-         وقتی رسول الله صلی الله علیه و سلم از تراشیدن سرشان فارغ گشت پیراهنشان را پوشیدند، و عایشه رضی الله عنها ایشان را با عطر خوشبو کرد.

34-         سپس رسول الله صلی الله علیه و سلم قبل از ظهر به سوی کعبه حرکت کردند و در حالیکه بر شترشان سوار بودند طواف اِفاضه را انجام داد تا مردم ایشان را ببینند و ایشان نیز بر مردم مشرف باشند.

طواف افاضه: یکی از ارکان حج است، که شخص پس از برگشت از منی و مزدلفه انجام می‌دهد.

35-         آنگاه به چاه زمزم آمدند و از آن آب نوشیدند، و در همان روز به منی بازگشت. رسول الله صلی الله علیه و سلم برای رمی جمرات (سنگ زدن به ستون‌ها) در سه روز ایام تشریق (روزهای 11، 12 و13 ذی الحجه) بعد از زوال (وقتی که خورشید در وسط آسمان قرار می‌گیرد) می‌آمد.

36-         رسول الله صلی الله علیه و سلم حج مبارکشان را با طواف وداع به اتمام رساندند، و به مردم گفتند: "هیچ کس باز نگردد مگر اینکه آخرین مناسک حجش طواف کعبه باشد". (متفق علیه)

37-         سپس رسول الله صلی الله علیه و سلم به مدینه بازگشتند، و مقداری آب زمزم نیز با خودشان آورده بودند. این مختصری از حج رسول الله صلی الله علیه و سلم بود که به حجة الوداع معروف شد.

منبع: مرواریدهای پنهان مختصری از سیرت رسول الله صلی الله علیه و سلم، تألیف: موسى بن راشد العازمی، ترجمه: عبد الله محمد أَرْمَکی.