|
|
تاریخ چاپ : |
2024 Nov 23 |
www.islamage.com |
| لینک : |
|
عـنوان : |
خلفای راشدین؛ازخلافت تا شهادت |
|
بسم الله الرحمن الرحیم
عصر خلفای راشدین بهترین مقطع از تاریخ اسلام به شمار می‌آید. و زمان حکومت ایشان مبارک‌ترین زمان و نسل آنان نسلی بوده که برای مسلمانان پس از خود الگو به شمار می‌آیند. حق هم این است، زیرا که آنان اصحاب و یاران رسول خدا بوده و قرآن در تعریف و تمجیدشان می‌فرماید : « وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالأَنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ » (التوبه : 100) «پیشگامان نخستین مهاجرین و انصار و کسانی که به نیکی روش آنان را در پیش گرفتند و راه ایشان را به خوبی پیمودند، خداوند از ایشان خشنود است.» خداوند متعال ما مسلمانان را به محبت و تمجید و دعای خیر و پاک گردانیدن قلب از حقد و کینه آنها دستور فرموده است : « وَالَّذِينَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ » (الحشر : 10) «کسانی که پس از مهاجرین و انصار به دنیا می‌آیند، می‌گویند : پروردگارا ما و برادران ما را که در ایمان آوردن بر ما پیشی گرفته‌اند، مورد مغفرت خویش قرار بده.» همچنین رسول خدا صلی اله علیه وسلم در توصیف ایشان فرموده‌اند : خیر القرون قرنی، ثمّ الّذین یلونهم، ثمّ الذین یلونهم. «بهترین زمان زمانی است که من در آن زندگی می‌کنم، و پس از آن قرن و زمان‌هایی که می‌آیند.»
عصر خلفای راشدین سی سال تمام ادامه پیدا کرد و بعد از آن مقطع حاکمیت بنی‌امیه فرا رسید و بدین صورت آن فرموده رسول خدا صلی اله علیه وسلم واقعیت پیدا نمود که : الخلافة بعدی ثلاثون سنة، ثم تکون ملکا. «خلافت پس از من سی سال ادامه خواهد یافت و پس از آن زمان حکومت پادشاهی فرا خواهد رسید!» عصر خلافت خلفای راشدین از ماه ربیع‌الأوّل سال یازدهم هجری – زمانی که با ابوبکر صدیق رضی الله عنه به عنوان خلیفه بیعت صورت گرفت – آغاز گردید، و در ماه ربیع‌الأوّل سال چهارم و یک هجری – زمانی که حسن‌بن علی رضی الله عنهم به نفع معاویه‌بن ابی‌سفیان از خلافت کناره گرفت – سالی که به سال قحطی شهرت یافته بود، پایان یافت، و پس از تفرقة چندین ساله بسیاری از مسلمانان به حکومت معاویه تن دادند. به همین علت بود که معاویه می‌گفت : «من آخرین خلیفه و اوّلین پادشاه هستم!؟» در عصر خلفای راشدین اسلام شاهد گسترش همه جانبه و حرکت جهادی مبارکی بود. زیرا مجاهدان در بسیاری از ممالک حضور پیدا نمودند و با دشمنان دین خداوند به رویارویی پرداختند و کافران را از قدرت کنار کنار نهادند و زمینه را برای گرایش ملت‌های منطقه به اسلام فراهم نمودند.
پیروزی‌های بسیاری که مسلمانان کسب کردند، سبب افزایش کینه‌توزی و انتقام‌جویی دشمنان اعم از یهود و مسیحیان و مجوسیان علیه اسلام و مسلمانان گردید و توطئه‌ها و برنامه‌ریزیهای بسیاری را علیه آنان تدارک دیدند! آن کینه‌توزان همة تلاش خود را برای گسترش فساد و تباهی و ایجاد تفرقه و پراکندگی و تضعیف صفوف به هم پیوسته مسلمانان به کار گرفتند! آنان در طرح‌ها و توطئه‌های خویش خلفای راشدین را در رأس اولویتهای اهداف خویش قرار دادند. و هر چند ابوبکر صدیق پس از خلافتی کوتاه مدت به مرگی طبیعی فوت نمود، اما دشمنان دین توانستند سه خلیفة دیگر یعنی عمر و عثمان و علی رضی الله عنهم را ترور کنند. و آنان به مقام رفیع شهادت در پیشگاه خداوند نایل شوند!
عصر خلفای راشدین عصری مملو از رویدادها و تحولات بود، عصری که با حرکت جهادی عملی گسترده‌ای همراه گردید و از پربارترین و حاصل‌خیزترین مقطع تاریخ اسلام و غنی‌ترین آنها از نظر حوادث تلخ و شیرین به شمار می‌آید. تاریخ‌نویسان همة رویدادها و دگرگونی‌ها و حوادث ناگهانی آن مقطع تاریخی را نقل کرده و در کتابهای خویش به تفصیل آورده و در اختیار نسل‌های پس از خود قرار داده‌اند. هر چند احزاب و فرقه‌هایی مانند : خوارج، معتزله، و مرجئه و غیره پس از عصر خلفای راشدین پدید آمدند، و هر یک از آنها برای مشروعیت حزب و مذهب و مسلک خود و اثبات حقانیت راهی که در پیش گرفته بودند، به عصر خلفای راشدین روی می‌آوردند! اما وقتی که اهل اهواء برای تأیید و تقویت حزب خویش در زندگی اصحاب رسول خدا صلی اله علیه وسلم چیزی را به دست نمی‌آوردند، اقدام به جعل روایات و سرهم کردن اخبار تاریخی نموده و آنها را به دروغ و تهمت به اصحاب نسبت می‌دادند. در کنار روایات و تاریخ‌نویسان صادق و مورد اعتماد که صادقانه و امانت‌دارانه و عالمانه اخبار و حوادث زندگی اصحاب را نقل می‌نمودند و مسلمانان آنها را ثبت و ضبط کرده و پذیرفته و مورد اعتماد قرار می‌دادند، راویان دروغ‌پرداز و حدیث‌سازی گمراه وجود داشتند که به جعل دروغ و افتراهای بسیاری پرداختند و آنها را به اصحاب نسبت داده و در میان مردم ترویج می‌نمودند، البته مورخانی مسلمان در جریان آن دروغ‌پراکنی‌ها و روایت‌سازی‌ها قرار داشتند! تاریخ‌نویسان نخستین مانند امام طبری همة اخبار و روایات مربوط به عصر خلفای راشدین را صرف‌نظر از صحت و سقم آنها و اینکه توسط روایان صادق و مورد اعتماد و یا جاعلان و دروغ‌پردازان در اختیار او قرار گرفته بودند و ثبت و تدوین می‌کردند. آنان در کتابهای خود حجم بسیار زیادی از اخبار و روایات را گردآوری کرده و درست و نادرست را با هم درآمیختند، و آنها را از یکدیگر جدا نکردند و اقدامی را در مورد «تخریج» آن روایت‌ها و تحقیق در مورد روایان آنها صورت ندادند. در عین حال همراه با آن روایت‌ها نام روایان را ذکر کرده و گاهی روایات مربوط به یک واقعه را به چندین صورت کاملاً متضاد و متعارض با هم نقل نموده‌اند.
وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.
سایت عصر اسلام www.Islamage.Com |
|