2024 Oct 18

www.islamage.com    

عـنوان    :       

(ابی بن کعب رضی الله عنه بهترین قاری قرآن در بین صحابه)

أبا المنذر کنیه این صحابی بزرگوار بود، ایشان در غزوات عقبه و بدر شرکت داشت و اولین شخصی بود که وقتی رسول الله صلی الله علیه و سلم به مدینه آمد نا مه های رسول الله صلی الله علیه و سلم را می نوشت و همچنین از مشهورترین کاتبان قرآن در بین صحابه بود، رسول الله صلی الله علیه و سلم درباره ایشان می فرماید: (أقرؤهم لكتاب الله أُبيُّ بن كعب). ترجمه: "بهترین قاری قرآن ابی بن کعب است".

و دلیل بر راسخ بودن او در قراءت قرآن این است که رسول الله صلی الله علیه و سلم از او خواست برایش قرآن بخواند، چنانچه در صحیحین از انس رضی الله روایت شده که گفت: (إن النبي صلى الله عليه وسلم قال لأُبيِّ: إن الله أمرني أن أقرأ عليك: {لم يكن الذين كفروا من أهل الكتاب} قال: وسماني؟ قال: نعم، فبكى، وفي رواية: إن الله أمرني أن أقرأ عليك القرآن، قال أُبيٌّ: آلله سماني لك؟ قال: الله سماك لي، فجعل أُبيٌّ يبكي. ترجمه: " رسول الله صلی الله علیه و سلم به ابی فرمود: الله تعالی به من دستور داده {لم يكن الذين كفروا من أهل الكتاب} را برایت تلاوت کنم، ابی گفت: آیا الله تعالی اسم من را آورد؟، رسول الله صلی الله علیه و سلم در جواب گفت: بله، پس ابی گریه کرد". و در روایت دیگر آمده که رسول الله صلی الله علیه و سلم در خطاب به ابی فرمود: "الله به من دستور داده تا قرآن را برای تو تلاوت کنم، ابی گفت: آیا الله تعالی اسم من را آورد؟ رسول الله صلی الله علیه و سلم در جواب گفت: بله اسم تو را آورد، پس ابی شروع به گریه کرد".

این صحابی بزرگوار در بین صحابه مشهور به این بود که علم بسیاری درباره ی قرآن دارد و همچنین از نزدیک ترین افراد به رسول الله صلی الله علیه و سلم بود که همین امر باعث بالا رفتن دانش وی در علم اسباب نزول و علوم ها ی دیگر مثل ناسخ و منسوخ، مقدم و مؤخر در قرآن شد.

و علاوه بر این ابی بن کعب رضی الله عنه جزو مفسرینی است که بیشتر آیات را تفسیر کرده و از برگزیدگان در فهم قرآن بود که بسیاری از رازهای قرآنی را کشف کرده بود.

در کتب تفسیر روایات بسیار زیاد و متعددی از ابی بن کعب آمده است، تا جایی که بعضی از روات روایاتی را به او نسبت داده اند که ثابت نشده از ایشان است. اما صحیح ترین طرق در روایات به این صحابی بزرگوار عبارتند از:

طریق اول: طریق ابی جعفر رازی، از ربیع بن انس، از ابی العالیه، از ابی بن کعب رضی الله عنه از پدرش است، و این همان طریقی است که امام احمد در کتاب "مسند" روایاتی را از ایشان جمع کرده است.

طریق دوم: طریق وکیع از سفیان، از عبدالله بن محمد بن عقیل، از فضیل بن ابی بن کعب از پدرش است.

و ای خواننده گرامی بسیار با ارزش است که بدانی: به اقوالی که درباره تفسیر قرآن از صحابه ثابت شده است باید اهمیت بسیاری دهیم، زیرا که آنان کسانی بودند که با رسول الله صلی الله علیه و سلم زندگی کردند و از نزدیک شاهد نازل شدن وحی بر رسول الله صلی الله علیه و سلم و همچنین شاهد تطبیق آن توسط رسول الله صلی الله علیه و سلم و صحابه بزرگوار بودند.

و به همین دلیل علماء قاعده ای در باره این موضوع نهاده اند و آن هم این است که: زمانی که تفسیر صحابی در نقل صحیح بود پس حکمش مانند حکم حدیثی است که از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت شده است.

حاکم در کتاب (المستدرک) این قول را از بخاری و مسلم رحمهما الله نقل کرده است که این قاعده دو صورت دارد:

اول: حکم تفسیر صحابی در استدلال همان حکم حدیثی را دارد که از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت شده است، نه اینکه تفسیر صحابی همان تفسیر رسول الله صلی الله علیه و سلم است.

دوم: توضیح قرآن توسط صحابی همان توضیح قرآن توسط رسول الله صلی الله علیه و سلم است، زیرا که رسول الله صلی الله علیه و سلم قرآن را به صورت واضح تفسیر کرده است.

ای خواننده گرامی تنها چیزی که باقی مانده است این است که: شرط عمل کردن به این قاعده این است که این تفسیر صحابی مخالف نص شرعی و یا مخالف با صحابه دیگر نباشد، بنابراین عمل به این قاعده به صورت مطلق نیست.

  http://articles.islamweb.net/media/index.php?page=article&lang=A&id=36522