2024 Sep 08

www.islamage.com    

عـنوان    :       

مجاهدی که هزار اسیر به دستش مسلمان شد

تاریخ اسلام تاریخی قابل تمجید و ستایش است. زیرا مملو از بزرگان، علما و متفکران بوده، طوری که در هر بابی از آن طائفه ی بزرگی از این افراد نمایان شده که در هیچ امتی چنین نبوده است.

اسلام در طول تاریخش؛ به وجود حکمرانان سخاوتمند و فرمانداران بزرگ مشهور بوده؛ بگونه ای که در صفحاتش به نبوغ و عظمت آنها گواهی داده است. و این واقعیت بصورت خاص بر فرزندان مسلمانان و بصورت عام به مهتمین تاریخ آشکار است.

اگر به خود کمی زحمت دهیم و صفحات بیشتری از تاریخ را ورق بزنیم به شخصیت هایی برخورد خواهیم کرد که در بزرگی و کرامت کم تر از افراد مشهور تاریخ نیستند. اما متأسفانه کتاب های تاریخ خالی شده از ذکر آنان؛ و یا به  گوشه و کناره های آن زده شده اند. و چقدر در این گوشه و کناره ها جواهران و مرواریدهایی هستند که باید غبار تاریخ از روی آن برداشته شود. و آن را دوباره به فرزندامان عرضه کنیم. تا بزرگان پیشینیان را بشناسند. و بدین ترتیب آنها را الگوی خویش قرار دهند. با این امید که عزم و اراده ای که در پدرانمان بوده در فرزندانمان زنده شود.

از جمله شخصیت های بزرگ تاریخی که در این مقاله به زندگی نامه آن خواهیم پرداخت؛ امیر و رهبر بزرگ آندالس: عقبه بن حجاج سلولی رحمه الله است.

برگزیدن عقبه به عنوان رهبر آندالس:

عبید الله بن حبحاب یکی از حاکمان دولت خلافت اسلامی اموی بوده که فرمانروایی آفریقا را بر عهده داشت. وی درباره ی بلند همتی و اراده و روحیه قوی عقبه بن حجاج بسیار شنیده بود. در نتیجه از و وی دعوت کرد تا نزدش بیاید. وقتی که عقبه بن حجاج دعوت وی را پذیرفت؛ عبید الله با وی صحبت کرد. و او را همانگونه که شنیده بود؛ دریافت. در نتیجه تصمیم گرفت که وی را برای فرمانروایی برگزیند.

 عبید الله دو گزینه برای انتخاب به عقبه داد، یکی از گزینه ها حکمرانی بر امارت آفریقا بود که تمام شمال آفریقا را شامل می شد و گزینه ی دیگر حکمرانی بر امارت آندالس بود. و از آنجایی که آندالس سرزمین جهاد بود؛ عقبه از بین این دو گزینه حکمرانی بر امارت آندالس را پذیرفت.

بدین ترتیب عقبه بن حجاج به عنوان امیر آندالس در شوال سال 116 هجری (اواخر سال 734م) وارد آندالس شد. وی از طبقه ی عبد الرحمن غافقی از سربازان بزرگ بود که صاحب همت و هیبت والا و در عین حال بسیار عادل و با تقوا بود. از این جهت عقبه حکومتی عادل برپا کرد که حق مظلوم را بر می گرداند. و رشوه و اختلاس را ریشه کن و فرمانروایان ظالم را برکنار کرد. و جای آنها را به عادلان و شریفان داد. و در عین حال مساجد و مدارس بسیاری را تأسیس کرد. و بدین ترتیب اوضاع مستقر شد و درگیری ها از بین رفت و تمام قبایل از حکوت راضی گشت.

بعد از آن عقبه تصمیم گرفت که دوران جهاد و فتوحات بزرگ را برگرداند و پادشاهی اسلام را بر ولایت های شمالی و فرانسه مستقر گرداند. در نتیجه ارتش را به بهترین صورت مهیا کرد و تعداد نیروها را افزایش و در آمادگی کامل قرار داد تا عزت و شکوه مسلمانان را در این کشورها بازگرداند.

عقبه بن حجاج بعد از آماده کردن ارتش برای فتح مناطق شمالی وارد جنگ شد تا اینکه (پامپلونا) را تصرف کرد و مسلمانان در آن سکونت یافتند. سپس به (گالیسیا) حمله کرد و رهبری بسیاری از مناطق آن را به دست گرفت.

همچنین بعد از اینکه مسلمانان در (پروانس) مستقر شدند به مناطق فرنگیان (ساکنان غرب اروپا) حمله کرد که بعد از یک نبرد شدید؛ مسلمانان توانستند (ناربون) و (سنت پل) و (ولانس) و بسیاری از مناطق دیگر را به تصرف در آوردند.

هفت سال جهاد:

عقبه تقریبا هفت سال یعنی از سال 116 تا 123هـجری و برخی گفته اند: تا 121 هجری بر آندالس فرمانروایی کرد. و در این دوره رفتاری نیک، و پیوسته در جهاد بود طوری که در هر سال برای جنگ با دشمن می رفت. وی تمام مناطق اسلامی را در کنار رود (ناربون) محکم و استوار گرداند. و مرز (ناربون) را با فرستادن نیروها و مهمات جنگی پایگاه جنگ و جهاد قرار داد. و بدین ترتیب رود ناربون دوباره به دژ محکم فتوحات مسلمانان بازگشت بعد از اینکه صلیبی ها آن را از مسلمانان گرفته بودند.

فرمانروایی عقبه تا صفر 123 هجری ادامه داشت؛ زمانی که عبد الملک بن قطن با سوء استفاده از شورش بربری ها با فرماندهی میسره مطغری بر اموی ها در مغرب؛ عقبه را برکنار کرد و بدین ترتیب عقبه را از دولتش جدا ساخت.

اقوال مورخان درباره ی عقبه:

مورخ ابن عذاری درباره ی عقبه می گوید: (عقبه با رفتاری نیک، و بهترین صورت و عدالت بر آندالس فرمانروایی کرد).

المقری می گوید: (عقبه زندگی نامه بسیار نیکی داشت و مجاهدی پیروز بود).

و ابو عبد الله محمد بن حارث قیروانی درباره ی این مجاد بزرگ می گوید: (همان طور که در کتب تاریخ روایت شده عقبه بن حجاج سلولی مجاهدی ثابت قدم و دلاور بود. و زمانی که اسیری را به اسارت می گرفت او را نمی کشت مگر اینکه اسلام را بر وی عرضه می کرد و وی را تشویق می نمود و عیوب دینی که دارد را برایش توضیح می داد. و چنان که در کتب آمده برخی گفته اند دو هزار شخص به دست وی مسلمان شد و برخی گفته اند: هزار شخص).

الله تعالی عقبه بن حجاج سلولی را مورد رحمت خویش قرار دهد.

منبع: islamweb.net

مترجم: ام محمد